Σύρος:
Γιατί να την Επισκεφθώ;

Αριστοκρατική και μποέμ. Μοντέρνα και Ρετρό. Ορθόδοξη και Καθολική. Κυκλάδες και Ευρώπη. Όλη η γοητεία της αρχοντικής πρωτεύουσας των Κυκλάδων βρίσκεται σε μια αρμονική συνύπαρξη δύο ξεχωριστών ταυτοτήτων, μία ευγενή μίξη αστικής κουλτούρας και λαϊκού πολιτισμού που γέννησε το πρώτο βιομηχανικό, ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο της Νεότερης Ελλάδας.

Η ξακουστή «Syra» των ευρωπαϊκών χαρτών του 19^ου αιώνα υπήρξε λίκνο της ελληνικής μεγαλοαστικής τάξης και διανόησης της εποχής. Η παλιά αίγλη της πλούσιας κοινωνικής και πνευματικής ζωής του νησιού ακτινοβολεί μέχρι σήμερα στην πρωτεύουσα του νησιού Ερμούπολη, ένα κόσμημα νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής με μεγαλοπρεπή δημόσια κτίρια και εκθαμβωτικές στέγες πολιτισμού. Μαζί με την μυστηριακή ατμόσφαιρα της μεσαιωνικής Άνω Σύρας δημιουργούν την ακαταμάχητη σαγήνη που ασκεί στον επισκέπτη η «Δούκισσα του Αιγαίου». Η Σύρος δεν είναι απλά ένα νησί για το καλοκαίρι αλλά μια σχέση ζωής για όλες τις εποχές και για μόνιμες επιστροφές επιλέγοντας δρομολόγια για Σύρο.

1. Να ανακαλύψετε την αστική μεγαλοπρέπεια της Ερμούπολης. Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων είναι ένα μάθημα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα που η καρδιά του χτυπά στην μαρμαρόστρωτη πλατεία Μιαούλη με τους φοίνικες και τα περιστέρια.
2. Να κάνετε έναν απογευματινό περίπατο στα στενά σοκάκια και τις στοές της μεσαιωνικής Άνω Σύρας με την λευκή κυβιστική αρχιτεκτονική και την παραμυθένια ατμόσφαιρα. Από την κορυφή του Σαν Τζώρτζη, της μητρόπολης των Καθολικών, θα απολαύσετε τη θέα του νησιού και των Κυκλάδων από ψηλά.
3. Να περπατήσετε στην παλιά εφοπλιστική συνοικία των Βαποριών, ένα αριστοκρατικό σκηνικό από νεοκλασικά αρχοντικά, φοίνικες και υπέροχες βεράντες που κάποτε φιλοξενούσαν βεγγέρες και δεξιώσεις της μεγαλοαστικής κοινωνίας του νησιού.
4. Να ζήσετε μια μαγική βραδιά στο Θέατρο Απόλλων, την πρώτη σκηνή όπερας της Ελλάδας που σχεδιάστηκε στα πρότυπα των ιταλικών λυρικών θεάτρων, από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Π. Σαμπό. Το θέατρο έκανε πρεμιέρα το 1864 με τον “Ριγκολέτο” του Βέρντι.
5. Να θαυμάσετε την μικρή εικόνα της Παναγίας στην εκκλησία Κοίμησης της Θεοτόκου, ένα από τα πρώτα αριστουργήματα του El Greco (1562-1562).
6. Να επισκεφτείτε το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη, σε ένα διώροφο παραδοσιακό αρχοντικό της Άνω Σύρου. Μια συγκινητική περιήγηση στη ζωή και την τέχνη του Πατριάρχη του Ρεμπέτικου, μέσα από προσωπικά αντικείμενα, φωτογραφίες και σπάνια χειρόγραφα.
7. Να παρακολουθήσετε κάποια από τις παραστάσεις κλασικής μουσικής που φιλοξενεί το εμβληματικό Διεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου ή αλλιώς “Το Σάλτσμπουργκ του Αιγαίου”  (Ιούλιος).
8. Να γευθείτε το αυθεντικό συριανό λουκούμι, μια τέχνη που έφεραν στο νησί Χιώτες πρόσφυγες από την Πόλη. Ο θρύλος λέει ότι χρωστά την μοναδική νοστιμιά του στο υφάλμυρο νερό της Σύρου.
9. Να ζήσετε την κατανυκτική ατμόσφαιρα του συριανού Πάσχα, με την αρμονική συνύπαρξη δύο θρησκευτικών δογμάτων σε ένα ενιαίο τελετουργικό.
10. Να θαυμάσετε τον ορθόδοξο Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου που δεσπόζει στα Βαπόρια από το 1850, με τον γαλάζιο τρούλο του και τους δίδυμους πύργους του να υψώνονται πάνω από τη θάλασσα.

Γαλησσάς: Φυσικό λιμανάκι με ψιλή βελούδινη άμμο, φυσική σκιά από αρμυρίκια και μεταξένια ρηχά νερά, μόλις 9 χλμ. από την Ερμούπολη. Κοσμοπολίτικη και πολυσύχναστη, η παραλία είναι ιδανική για οικογένειες με παιδιά και όσους αγαπούν τα θαλάσσια σπορ. Αξίζει να σκαρφαλώσετε στον βράχο με το καθολικό εκκλησάκι της Αγίας Πακού για να δείτε τον ήλιο να δύει.

Δελφίνι: Μία από τις πιο κοσμικές και μεγάλες παραλίες του νησιού με βότσαλα και απάνεμα γαλαζοπράσινα νερά με εξωτική όψη που αξίζει να επισκεφθείτε αν επιλέξετε ένα εισιτήριο για Σύρο. Οι ψάθινες ομπρέλες και το beach bar προσφέρουν όλες τις ανέσεις της οργανωμένης παραλίας. Είναι ιδανική για περίπατο την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από το Κίνι με αυτοκίνητο (από χωματόδρομο) ή 20 λεπτά με πεζοπορία από ειδικό μονοπάτι.

Αγκαθωπές: Απάνεμη και οργανωμένη παραλία με κρυστάλλινα νερά, κοντά στους οικισμούς του Φοίνικα και της Ντελαγκράτσια. Θεωρείται μία από τις πιο κοσμικές παραλίες του νησιού. Στο ένα άκρο της, θα συναντήσετε μια στενή λωρίδα γης που εισχωρεί στη θάλασσα και γεμίζει κρίνους της θάλασσας κάθε καλοκαίρι. Με θέα στα νησάκια Σχοινονήσι και Στρογγυλό.

Κίνι: Η παραλία του χωριού Κίνι ξεχωρίζει για την μεγάλη της αμμουδιά και τη φυσική σκιά που προσφέρει το δάσος από αρμυρίκια. Την αγαπούν ιδιαίτερα οικογένειες με παιδιά αλλά και ρομαντικά ζευγάρια για το μαγευτικό της ηλιοβασίλεμα. Η ιδανική ώρα για να την επισκεφτείτε είναι το απόγευμα.

Βάρη: Δημοφιλής παραλία κοντά στον ομώνυμο οικισμό. Τα ρηχά νερά του όρμου, η μεγάλη αμμουδιά αλλά και η προσφορά υποδομών για θαλάσσια σπορ και παιχνίδια στο νερό την κάνουν ιδανική για μικρά παιδιά.

• Επισκεφτείτε το μεγαλοπρεπές κτίριο του Δημαρχείου, έργο του Ερνέστου Τσίλερ. Καθίστε στο café που λειτουργεί στο αίθριο με την γυάλινη οροφή και τις ψηλές στοές.
• Γνωρίσετε τη συναρπαστική βιομηχανική κληρονομιά του νησιού στο εκπληκτικό Βιομηχανικό Μουσείο Σύρου, μέσα από παλιά μηχανήματα και εργαλεία, φωτογραφίες, χάρτες, έγγραφα και προφορικές μαρτυρίες εργατών.
• Περιηγηθείτε στο αριστοκρατικό θέρετρο της Ντελαγκράτσια (Ποσειδωνία) για να θαυμάσετε τις νεοκλασικές εξοχικές επαύλεις με τους πυργίσκους και τους κήπους της μεγαλοαστικής κοινωνίας του 19^ου αιώνα.
• Προμηθευτείτε συριανά λουκούμια και χαλβαδόπιτες για φίλους και συγγενείς.
• Επισκεφτείτε το κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου με τα 56 μαυσωλεία, ένα ανοικτό μουσείο τέχνης.
• Κάντε μια στάση στο θρυλικό “στοιχειωμένο” Κόκκινο Σπίτι στον κατάφυτο οικισμό Επισκοπείο. Η έπαυλη αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το μυθιστόρημα “Η Μεγάλη Χίμαιρα” του Μ.Χ.Καραγάτση.
• Περάσετε από το ιστορικό βιβλιοπωλείο Σταθόπουλου, ένα από τα παλαιότερα ελληνικά βιβλιοπωλεία και σημείο αναφοράς της πνευματικής κίνησης του νησιού από το 1912.
• Ανακαλύψετε το γραφικό καθολικό ξωκλήσι του Αγίου Στέφανου στην περιοχή του Γαλησσά, χτισμένο ανάμεσα στη μικρή σπηλιά των βράχων. Η πρόσβαση γίνεται με βάρκα ή με πεζοπορία από παραθαλάσσιο μονοπάτι.
• Εξερευνήσετε τις επιγραφές των βράχων στον Όρμο των Γραμμάτων, χαραγμένες προσευχές προς τους θεούς από ναυτικούς και ναυαγούς που έβρισκαν εδώ καταφύγιο από τον κακό καιρό. Κάποια χρονολογούνται από τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους. Με ιδιωτικό σκάφος, εκδρομικό καϊκι από το Κίνι, πεζοπορικό μονοπάτι Δελφινιού ή Απάνω Μεριάς.
• Χαθείτε στα βάθη της ιστορίας ακολουθώντας το μονοπάτι που ενώνει την προϊστορική ακρόπολη της Χαλανδριανής (3η χιλιετία π.χ.) και τον προϊστορικό οικισμό Καστρί, δύο από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους των Κυκλάδων. Η τοποθεσία προσφέρει μοναδική θέα στο Αιγαίο.
• Κάνετε μια βουτιά από την τσιμεντένια πλατφόρμα “Αστέρια” μπροστά από την συνοικία Βαπόρια και κολυμπήσετε με θέα στα νεοκλασικά και τον ναό του Αγίου Νικολάου.
• Εξερευνήσετε την Απάνω Μεριά, την ορεινή ψυχή του νησιού με τους διάσπαρτους αγροτικούς οικισμούς (Σαν Μιχάλης, Μύτακας, Πλατί Βουνί), την μαγευτική θέα στο Αιγαίο και τα φιλόξενα λίγα ταβερνάκια που χάνονται στο χρόνο.  

• Δοκιμάστε οπωσδήποτε το πικάντικο τυρί Σαν Μιχάλη (ΠΟΠ) με προέλευση από το ομώνυμο ορεινό χωριό της Σύρου, την ελληνική παρμεζάνα.
• Γευθείτε τα περίφημα συριανά λουκάνικα με μάραθο και λούζα Σύρου.
• Γλυκαθείτε με τις φημισμένες παστελαριές Σύρου. Η γλυκιά λιχουδιά από αποξηραμένα σύκα, σουσάμι, κανέλα και αμύγδαλο συνοδεύει εξαίσια το τσίπουρο.
• Απολαύστε την φημισμένη συριανή χαλβαδόπιτα ως ελαφρύ σνακ στο χέρι, περπατώντας τα σοκάκια του νησιού.
• Ξεκινήστε την μέρα σας με ένα δυναμωτικό πρωϊνό, δοκιμάζοντας τις περίφημες «φρισούρες» Σύρου (τοπικές τηγανίτες με μέλι).
• Καθίστε σε κάποιο από τα ταβερνάκια του νησιού και γευθείτε εκλεκτούς ντόπιους μεζέδες όπως λιαστές ντομάτες τηγανητές με κουρκούτι, τηγανητή αθερίνα με κρεμμύδια ή με αβγά, καπαροσαλάτα, χταποδοκεφτέδες, αμπελοκορφάδες γιαχνί, αετόπιτα (πίτα με ψάρι και λαχανικά), χοιρινό με κυδώνια, μαϊντανοσαλάτα, χοιρινό μα λάχανο και μάραθο και άλλα.
• Σεργιανίστε την ιστορική οδό Χίου, την γαστρονομική καρδιά της Κεντρικής Αγοράς της Ερμούπολης για ένα αξέχαστο ταξίδι στα αρώματα και της γεύσεις του νησιού.
• Επισκεφτείτε το «Κατώγι του Λιλή», ταβέρνα - θεσμό του νησιού και αγαπημένο στέκι του Μάρκου Βαμβακάρη, για ρεμπέτικους μεζέδες.

“Η εντύπωση ήταν έξοχη. Η Σύρος είναι περίπου ο ομφαλός της Ελλάδας, η πρωτεύουσα της κομψότητας και της αρχοντιάς. Ποιός θα φανταζόταν έναν τέτοιο πολιτισμό… φυτεμένο σ’ ένα νησί του Αιγαίου”.

Θεόφιλος Γκωτιέ, Γάλλος ρομαντικός ποιητής και μυθιστοριογράφος του 19ου αιώνα (1852).